İngiltere öncülüğünde 21 ülke İsrail’in Doğu Kudüs’te hayata geçirmeyi planladığı E1 Projesine karşı ortak bir açıklama yayımladı. Kanada ve Avrupa Birliği’nin de aralarında bulunduğu ülkeler İsrail Yüksek Planlama Komitesi’nin projeye onay vermesini “uluslararası hukukun açık ihlali” olarak nitelendirdi.
Açıklamada, “Bu karar kabul edilemez. İsrail hükümetini derhal geri adım atmaya çağırıyoruz” denildi. Projenin iki devletli çözüm ihtimalini ortadan kaldıracağı ve bölgedeki gerilimi tırmandıracağı vurgulandı.
“Barışa Katkı Değil Engel”
Açıklamada İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in sözlerine de atıfta bulunularak E1 Projesi’nin Filistinlilerin Kudüs’e erişimini kısıtlayacağına dikkat çekildi. Bu durumun yalnızca Filistin tarafını değil İsrail halkını da olumsuz etkileyeceği kaydedildi.
Ülkeler “Bu plan güvenliği artırmayacak aksine şiddeti ve istikrarsızlığı körükleyecektir” ifadelerine yer verdi. Ayrıca İsrail hükümetine BM Güvenlik Konseyi’nin 2334 sayılı kararı hatırlatılarak yerleşim inşaatlarının durdurulması ve Filistin yönetimi üzerindeki mali kısıtlamaların kaldırılması talep edildi.
22 Ülkeden Ortak İmza
Avustralya, Fransa, İtalya, İspanya, Norveç ve Japonya gibi birçok ülkenin dışişleri bakanlarının yanı sıra AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da bildiriyi imzaladı. Geniş katılım Batılı ülkelerin İsrail’in tek taraflı adımlarına karşı giderek daha sert bir tutum sergilediğini ortaya koydu.
Açıklamada “Orta Doğu’da kalıcı barış ve güvenliğin sağlanabilmesi için bu planın acilen geri çekilmesi gerekiyor” mesajı verildi.
E1 Projesi Neyi Amaçlıyor?
İsrail’in 1990’lı yıllardan bu yana gündeminde olan E1 Projesi Batı Şeria’daki Ma’ale Adumim yerleşimini Kudüs’e bağlamayı hedefliyor. Filistinliler ise bu projenin Batı Şeria’yı ikiye böleceğini ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını imkânsız hale getireceğini savunuyor.
Uluslararası toplumun tepkisine rağmen İsrail hükümetinin bu projede ısrarcı olması bölgede yeni bir diplomatik kriz ihtimalini de gündeme taşıyor.
