Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve mayıs ayında kamuoyunun görüşüne açılan Hal Kanunu taslağı 1 Ekim’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündemine geliyor. Yeni düzenlemenin temel hedefi sebze ve meyve fiyatlarında aracı maliyetlerini düşürerek vatandaşın daha uygun fiyatlarla ürünlere ulaşmasını sağlamak.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 2012 yılında yürürlüğe giren mevcut Hal Kanunu’nda sektörden gelen talepler ve uygulamada yaşanan sorunlar doğrultusunda değişikliklerin zorunlu hale geldiğini belirtti.
Üretici Örgütlerine Bedelsiz Yer
Taslağa göre üretici birlikleri ve kooperatiflere toptancı hallerinde bedelsiz yer tahsis edilecek. Ayrıca kira, arsa, depolama ve nakliye konularında da çeşitli destekler sağlanacak. Böylece üreticilerin ürünlerini doğrudan piyasaya sunması ve fiyat farkının azaltılması hedefleniyor.
Bakanlık bu adımla hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyacak bir mekanizmanın kurulacağını vurguluyor. Yeni düzenleme ile ayrıca toptancı hallerinde komisyonculardan komisyonculara ya da tüccarlardan tüccarlara ürün devri yasaklanacak. Bu sayede zincirleme satışlarla artan maliyetlerin önüne geçilmesi planlanıyor.
Marketlere Doğrudan Alım Zorunluluğu
Kanun taslağının en dikkat çekici maddelerinden biri ise marketlere getirilen doğrudan alım zorunluluğu oldu. Düzenlemeye göre belirli niteliklere sahip perakendecilerin satışa sundukları sebze ve meyvelerin en az yüzde 20’sini doğrudan üretici veya üretici örgütlerinden almaları gerekecek.
Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen marketlere ise her yıl için 50 milyon TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak. Böylece tüketicinin aracısız ürünlere ulaşması sağlanırken üreticilerin de kazançlarını artırması amaçlanıyor.
Denetimler Sıkılaştırılacak
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, sebze ve meyve piyasasında fiyatların işlem hacimlerinin ve perakende satışların yakından izlendiğini belirterek yeni yasa ile birlikte denetimlerin daha da sıkılaşacağını ifade etti. Bakan Bolat, “Mevzuata aykırı eylemleri gerçekleştiren kişi ve kurumlara gerekli yaptırımlar kararlılıkla uygulanacaktır” dedi.
Yeni Hal Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte hem üreticiye destek hem de tüketiciye daha uygun fiyatlı ürün sağlanması bekleniyor. Ekonomistlere göre bu düzenleme tarım sektöründe uzun süredir konuşulan yapısal sorunların çözümü için kritik bir adım olacak.
